Liegen dat het gedrukt staat…over nepnieuws
Er is veel te doen over nepnieuws. Dat is terecht. Met z’n allen worden we gemakkelijk enorm om de tuin geleid, door lieden die bewust ons iet willen doen geloven, wat niet waar is.
Bots, betaalde posters, onnadenkende persbureaus die berichten overnemen waarna een erkende status krijgen…het gebeurt allemaal. En niet een keer per dag. Lees bv dit boeiende artikel van Frank Watching, een toon aangevend bureau in Nederland op het gebied van trends en bewegingen op het internet.. Waarschuwing: er is veel nepnieuws, je wordt er niet vrolijker van.
Aan het einde van het artikel stelt de schrijver dat van een nep bericht altijd iets blijft hangen, zelfs als het aan alle kanten tegen is gesproken. Zij noemen dat het rook-vuur principe.
Dat er iets blijft hangen, geloof ik direct. Maar is dat het rook-vuur principe?
Ik denk het niet. Het probleem begint veel eerder.
Het begin van nepnieuws
Iemand schrijft een nep bericht. Nu hebben we nog geen enkel probleem.
Iemand gelooft het: en nu beginnen de problemen… De gelover verdeelt en verspreid het bericht en voor je het weet, heb je duizenden gelovigen. Het nepnieuws is geboren…
Hoe komt het dan mensen zo lastig nepnieuws van echt nieuws kunnen onderscheiden?
Je zou kunnen zeggen, veel mensen missen de bronnen, de fut, de zin om alle nieuwsberichten te controleren. Dat is zeker waar.
Maar ik zoek het elders: volgens mij heeft het te maken met een diep geworteld respect voor alles wat geschreven is…
Niet voor niets zeggen wij: liegen dat het gedrukt staat!
De boekdrukkunst
Eeuwenlang was het verd* lastig een boodschap op papier te krijgen: je moest er papyrus voor verbouwen en dat riet vervolgens bewerken. Je moest er perkament voor maken, dat betekent leer looien en het leer vervolgens niet gebruiken voor iets nuttigs, zoals schoenen  of een onderdeel van een harnas.
Je moet inkt maken, geen leuke klus en vervolgens moet je het met een ganzenveer gaan opschrijven. Wel eens geprobeerd met een ganzenveer te schrijven?? Ikke wel
Kortom tot diep in onze genen zit het besef dat SCHRIJVEN werken is. EN bijzonder. Dus als iemand de moeite neemt het op te schrijven: dan moet het wel iets belangrijks zijn!
Het feit dat in 1453 de drukpers wordt uitgevonden, verandert daar weinig aan. Schrijven en afdrukken waren nog steeds ingewikkelde processen. Daar heeft een mens respect voor. Dat neemt een mens niet licht op.
Pas in 1890 doet de regelzetmachine haar intrede en gaat het drukken van het geschreven woord sneller en makkelijker.  Dat is dus krap 130 jaar. Zet dat eens af tegen vele eeuwen, krassen met een ganzenveer op een  stukje perkament….
Kortom: als mensheid zijn we er nog niet echt aangewend dat schrijven en het verspreiden van nieuws razendsnel gaat. Ons brein hangt nog in de Middeleeuwen…En daarom slikken we alle nieuws als zoete koek. Ook het nepnieuws.
lees ook: Mening, feit, gevoel
Je hebt volgens mij gelijk dat ‘het geschreven woord’ nog te weinig kritisch bekeken wordt. Zoals iemand anders hier al zei: betrouwbaarheid van berichten en bronnen checken zou iets moeten zijn dat niet alleen bij geschiedkundige teksten toegepast wordt op school. Kritisch burgerschap wordt steeds belangrijker.
ben het helemaal met je eens, daar liggen de nodige uitdagingen
Een ander vervelend fenomeen naast nepnieuws vind ik ‘click baits’. Koppen die veel beloven en een artikel dat (bijna) niets geeft. Heel frustrerend.
hele goede aanvulling, dank je
Ik vind alleen het woord Nepnieuws hier al een voorbeeld van. Sinds Trump het gebruikte is het heel snel ingeburgerd.
Oh god, ja!
Ik erger me hier ook zo enorm aan!
Heb er onlangs ook iets over geschreven, great minds think alike zeker?
Blij dat dit meer aandacht krijgt!
Xxx
Lynn, ik ga als een speer jouw artikel lezen, het staat ergens op je blog?
Je hebt wat mij betreft een punt. Ik denk dat de schrijvers en bedenken van nepnieuws ook steeds gehaaider en professioneler worder. Ook social media maakt het tegenwoordig wel heel makkelijk om nieuws te verspreiden
Ik ben zo blij dat ik niet alles geloof. Dat er nepnieuws is, is werkelijk al jaren hoor, alleen nu hoor je er meer over en praten mensen er over. En Frank Watching? Old news also ? ik heb al aardig wat artikelen gelezen.
Gelukkig dringt het tot steeds meer m ensen door dat juist door internet er steeds meer fake-nieuws komt en gaat men er kritischer naar kijken. Veel, tenminste. Er zal altijd een groep blijven die stories geloven en daar op leven alsof het brandstof is…
ik denk ook dat steeds meer mensen zullen leren om kritisch te kijken!
Ik denk dat we internet steeds een betrouwbaardere bron zijn gaan vinden en dat we daardoor bijna alles geloven. Vroeger zocht je alles op in boeken, maar nu ga je naar wikipedia en vind je dat een betrouwbare bron. We checken nieuws niet meer. Ik hoop dat ze op scholen leerlingen goed onderscheid laten maken tussen verschillende bronnen en leren waar ze betrouwbare informatie kunnen vinden.
het gekke is, op de middelbare school leren kinderen bij geschiedenis hoe ze een betrouwbare bron van een onbetrouwbare kunnen scheiden.
Maar dat vinden ze dus een dingetje van geschiedenis…Daar moet een vertaal slag gemaakt worden
Ik denk dat je hier zeker gelijk in hebt. Staat het op papier dan zal het wel waar zijn en dat er dan geen bron bij staat, hebben e vak niet eens door. Ik ben zelf nog wel eens onder de indruk met welke snelheid, berichten tegenwoordig het net op gaan. Vroeger stond het in de krant en als je dit als je deze krant las. Nu staat het op het net en gaat het in no time viraal.