Woorden kunnen zoveel verschillende ladingen hebben...

De lading van woorden

(Constantijn Huygens)
De pen is machtiger dan het zwaard, zegt het bekende Nederlandse spreekwoord. Het is dus helemaal niet verwonderlijk dat je mensen met woorden pijn kan doen. Schelden doet geen zeer, zegt een ander gezegde, maar ik weet uit ervaring dat schelden en beledigen wel degelijk pijn doet, maar daar wil ik het helemaal niet over hebben. Schelden is altijd een bewuste actie om iemand te raken, maar je kunt iemand ook ongewild beledigen.

Ik heb in mijn leven regelmatig mensen beledigd zonder dat ik die intentie had. Je kunt mensen gemakkelijk beledigen door geen rekening te houden met bepaalde (over)gevoeligheden, dat kan je onbewust overkomen, maar je kan er natuurlijk ook voor kiezen om geen rekening te houden met anderen.

Er is echter nog een ander fenomeen, dat tot kwetsen kan leiden. Woorden hebben een bepaalde lading, die niet voor iedereen hetzelfde is. Sommige woorden zijn voor de één tamelijk onschuldig en neutraal, terwijl ze voor de ander een veel zwaardere betekenis hebben. Als je dit soort woorden, die voor beide partijen een andere lading hebben, gebruikt in een gesprek, kan dat tot heel vervelende conflicten leiden.

Table of Contents

Over woorden gesproken

Ik herinner me een gesprek met een paar jonge meiden die in de verpleging werkten. En die werkelijk overal wel iets over te klagen hadden. Ik noemde hen op een gegeven moment hypochonders; ik had ze zwaar beledigd. Voor mij had het woord hypochonder een tamelijk neutrale, weliswaar licht negatieve, betekenis. Maar voor hen was het een ernstige psychische ziekte die ik hen toedichtte. Zij kenden het alleen als medische term met een zware lading. Voor mij was het gewoon een ander woord voor zwartkijker of doemdenker.

Ik ben er klaar mee

De lading van het woord was voor beide partijen niet in evenwicht en dat zorgde ervoor dat ik hen zonder het te willen had beledigd.
Andersom overkomt het mij ook weleens dat iemand, van wie ik honderd procent zeker weet dat ze me nooit moedwillig zal kwetsen, me pijn doet met woorden. Woorden die voor mij een zwaardere lading hebben dan voor haar.
Laatst zei ze zomaar midden in een gesprek: “Ik ben er klaar mee!”
Ik schrok me rot. Ergens klaar mee zijn, heeft voor mij een vrij zware lading. Ik hoor dan: “Ik wil niets meer met je te maken hebben!”

Voor haar had het een veel neutralere lading. Ze bedoelde: voor mij is het wel duidelijk, daar hoeven we het niet meer over te hebben. Ze was er klaar mee!
Zelfs als je zeker weet dat je gesprekspartner je nooit zal willen kwetsen en ze dat onbewust en ongewild toch doet, het doet nog altijd pijn.

Het puntje van de scherpe pen blijft toch het sterkste wapen dat ik ken!

Lees ook: de bekladde deur van Thiery Baudet